Plagiaat en schending van intellectueel eigendom

Heeft iemand uw uitvinding, creatie of merk gebruikt zonder uw toestemming? Uw tekst is bijvoorbeeld gepubliceerd onder een andere naam. Of iemand heeft uw ontwerp nagemaakt of uw merknaam staat opeens op het product van uw concurrent. Dan is er misschien sprake van schending van uw intellectuele eigendomsrechten. Wat kunt u hier tegen doen? 

Plagiaat en inbreuk op uw auteursrecht

Plagiaat is het letterlijk overnemen van andermans werk of idee zonder de bron te vermelden. Vaak is plagiaat ook een schending van het auteursrecht. Het auteursrecht is een intellectueel eigendomsrecht dat u automatisch heeft vanaf het moment dat u creatief werk maakt. Uw werk moet wel origineel en persoonlijk zijn. Bijvoorbeeld een tekst, schilderij, liedje, foto, ontwerp of broncode van software. Meer informatie over auteursrecht voor verschillende makers (zoals schrijvers, ontwerpers of programmeurs) staat op de website auteursrecht.nl.

Laat zien dat u de maker bent

U kunt plagiaat of schending van het auteursrecht op uw creatie nooit helemaal voorkomen. U kunt wel duidelijk maken dat u de maker bent: 

• Zet uw naam en de datum waarop u het gemaakt heeft op uw werk. Zet er ook bij dat anderen niets mogen kopiëren zonder uw toestemming of vermelding van de bron. Er is ook een teken om aan te geven dat er auteursrecht (copyright) rust op een creatie, namelijk een cirkel met daarin een C: ©.
• U kunt uw werk registeren in het i-DEPOT van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom. U heeft dan een wettelijk bewijs dat u uw werk op een bepaalde datum in handen had.
• Vindt u het wel goed dat anderen uw werk gebruiken onder bepaalde voorwaarden? Dan kunt u bijvoorbeeld een Creative Commons-licentie geven. U houdt dan uw auteursrecht, maar anderen mogen uw werk gebruiken of verspreiden onder uw voorwaarden. 

Wat kunt u doen als uw werk is gekopieerd?

Stappen ondernemen bij plagiaat is vaak tijdrovend en een rechtszaak is duur. Als u toch actie wilt ondernemen, kunt u het volgende doen:

• Stuur de plagiaatpleger een aangetekende brief of e-mail met het nadrukkelijke verzoek om uw gekopieerde werk te verwijderen. Geef wel aan om welk werk het precies gaat. Bijvoorbeeld welk deel van een tekst, afbeelding of muziekstuk. Geef ook aan in welke periode dit moet gebeuren. Het is verstandig om in een vroeg stadium juridisch advies te vragen, bijvoorbeeld aan een advocaat die gespecialiseerd is in intellectueel eigendom. Op auteursrecht.nl vindt u meer informatie over inbreuk.
• U kunt plagiaat ook melden bij het Centraal Meldpunt Nederland. Dit meldpunt is er voor alle soorten inbreuk op eigendomsrechten.

Inbreuk op uw merk- of modelrecht

U kunt uw model of merk beschermen door deze te registreren onder: 

• Het modelrecht. Dit is een intellectueel eigendomsrecht op een nieuwe- en herkenbare vormgeving. Het gaat hierbij om de vorm, de kleur of het materiaal van producten. Bijvoorbeeld een nieuw model schemerlamp, kledingstuk of meubel. Het nieuwe ontwerp is er niet om technische redenen, maar voor de karakteristieke vormgeving.
• Het merkenrecht. Dit intellectueel eigendomsrecht beschermt onderscheidende kenmerken. Bijvoorbeeld de naam of het logo van uw product, dienst of bedrijf.

Wat kunt u tegen namaak of misbruik doen?

Is uw ontwerp nagemaakt of uw merknaam misbruikt? En heeft u een geregistreerd modelrecht of merkenrecht? Stuur de persoon een aangetekende brief of e-mail met de vraag te stoppen met namaken of misbruiken van uw ontwerp of merknaam. Stuur ook het bewijs van uw registratie erbij. Het is verstandig om in een vroeg stadium juridisch advies te vragen. Bijvoorbeeld aan een advocaat die gespecialiseerd is in intellectueel eigendom. U kunt ook om informatie vragen bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom.

Inbreuk op uw octrooi

U heeft een octrooi (of patent) op een technische uitvinding? En gebruikt een bedrijf uw uitvinding zonder uw toestemming, daar waar uw octrooi geldt? Dan is dit een inbreuk op uw octrooirecht. Het octrooirecht is een intellectueel eigendomsrecht.

Wat kunt u tegen inbreuk op uw octrooi doen?

Vermoedt u dat iemand inbreuk maakt op uw octrooi, dan moet u dit bewijzen. Bijvoorbeeld door de producten te kopen of folders en advertenties te verzamelen waar het bedrijf reclame mee maakt. Vraag vervolgens advies aan een octrooigemachtigde of een gespecialiseerde jurist.

Wijs het bedrijf erop dat er inbreuk wordt gepleegd. Bijvoorbeeld met een aangetekende brief. Dit mag u zelf doen, maar u kunt ook via uw advocaat of gemachtigde communiceren met de tegenpartij. 

U kunt eerst proberen om tot overeenstemming te komen met de inbreukmaker. De meeste inbreukzaken worden opgelost met een onderlinge overeenkomst of schikking. U kunt bijvoorbeeld tot een licentieovereenkomst komen. Komt u er samen niet uit, dan kunt u naar de rechter stappen voor een inbreukprocedure.